Digital Literacy

Examples:

• იცის, რომ მისი შექმნილი ტექსტები, ნახატები, მარტივი მუსიკალურ- რიტმული კომპოზიციები (აუდიო ჩანაწერი), გადაღებული სურათები და ვიდეოები მისი საკუთრებაა

Examples:

• იყენებს თანაკლასელის ნამუშევარს მხოლოდ მისი ნებართვით
• აქვეყნებს საკუთარ ნამუშევარს დაცულ გარემოში

Examples:

მაგალითები:

• ციფრული მასალის გამოყენებისას უთითებს საიდან გადმოწერა ეს მასალა, ითვალისწინებს ავტორის უფლებებს და საჭიროების შემთხვევაში უთითებს ავტორს
• თავს არიდებს პლაგიატს

Examples:

• ამოწმებს რომელი ინფორმაციის კოპირება/გაზიარება/რედაქტირებაა ნებადართული და რომლის არა
• საკუთარ ნამუშევარში/პროდუქტში გამოყენებული მასალების წყაროებს/ავტორებს უთითებს გამოყენებული ლიტერატურის სახით

Examples:

• საკუთარ ნამუშევარს/პროდუქტს მისი მნიშვნელობიდან გამომდინარე ანიჭებს საავტორო უფლების დაცვის ნიშანს 

Examples:

• იცავს სოციალურ და ეთიკურ ნორმებს რესურსების მოძიებისას და გამოყენებისას
• მსჯელობს, თუ როგორ უშლის ხელს ნამუშევრის (მაგალითად მუსიკალური ნაწარმოები, კინოფილმი) არაკანონიერად გავრცელება მის ავტორს სათანადო ჰონორარის მიღებაში
• ესმის რას ნიშნავს ციფრული ნამუშევრის/პროდუქტის ერთობლივად ფლობის ნებართვა

Examples:

• აკეთებს ციფრულ ვიდეო ჩანაწერს, იღებს სურათებს საკუთარი ოჯახის შესახებ და უზიარებს მხოლოდ ნაცნობ აუდიტორიას

Examples:

• ტექსტურ შეტყობინებებს, სურათებს უგზავნის თანაკლასელებს (მაგალითად კლასის მართვის პროგრამით)

Examples:

• აზიარებს პირად ფოტოებს მხოლოდ შესაფერის გარემოში
• შეტყობინებების გამოქვეყნებისას იყენებს თავაზიან, მაგრამ ობიექტურ ენას
• მონაწილეობს საკლასო დისკუსიაში, თუ რატომ არ შეიძლება პერსონალური მონაცემების  გასაჯაროება.
• შეუძლია ჩამოთვალოს კიბერ ძალადობის ფორმები
• იყენებს პერსონალური მონაცემების  დაცვის ხერხებს და იცავს მათი გამოყენების წესებს (მაგალითად პაროლებს ინახავს საიდუმლოდ)

Examples:

• ამოწმებს რომელი ინფორმაციის კოპირება/გაზიარება/რედაქტირებაა ნებადართული და რომლის არა
• საკუთარ ნამუშევარში/პროდუქტში გამოყენებული მასალების წყაროებს/ავტორებს უთითებს გამოყენებული ლიტერატურის სახით

Examples:

• საკუთარ ნამუშევარს/პროდუქტს მისი მნიშვნელობიდან გამომდინარე ანიჭებს საავტორო უფლების დაცვის ნიშანს 

Examples:

• იცავს სოციალურ და ეთიკურ ნორმებს რესურსების მოძიებისას და გამოყენებისას
• მსჯელობს, თუ როგორ უშლის ხელს ნამუშევრის (მაგალითად მუსიკალური ნაწარმოები, კინოფილმი) არაკანონიერად გავრცელება მის ავტორს სათანადო ჰონორარის მიღებაში
• ესმის რას ნიშნავს ციფრული ნამუშევრის/პროდუქტის ერთობლივად ფლობის ნებართვა

Examples:

• თამაშობს საგანმანათლებლო თამაშებს, ათვალიერებს სურათებს, უყურებს ვიდეოებს, ანიმაციურ ფილმებს და ა.შ.
• ეცნობა და ასრულებს დავალებებს ელექტრონულ ფორმატში

Examples:

• კითხულობს ელექტრონულ წიგნებს
• აკვირდება რეალურ მოვლენებს სიმულაციების გამოყენებით
• აფასებს ისტ-ს როგორც ინფორმაციის მოძიების სწრაფ საშუალებას

Examples:

• იყენებს ისტ-ს ცოდნის გაღრმავებისა და სიახლეების მოძიების მიზნით
• იყენებს ისტ-ს კომუნიკაციის მიზნით
• იაზრებს ისტ-ის გამოყენების შესაძლებლობებს საყოფაცხოვრებო ამოცანების გადაწყვეტისას
• რეალურ დროში აკვირდება სხვადასხვა მოვლენას, შეიცნობს სამყაროს ვირტუალური ტურების საშუალებით

Examples:

• გაიაზრებს და ასაბუთებს ისტ-ის გამოყენების დადებით მხარეებს: ყოველდღიურ ცხოვრებაში, განათლებასა და მეცნიერებაში, ჯანდაცვასა და სოციალურ სფეროში, ხელოვნებასა და კულტურაში, მეწარმეობასა და ბიზნესში და ა.შ. მაგალითად ?????
• კამათობს არსებული და მომავლის ტექნოლოგიების გავლენაზე, როგორც კონკრეტულ ინდივიდზე, ისე საზოგადოებაზე და ზოგადად მსოფლიოს ხალხებზე (კაცობრიობაზე)

Examples:

• განმარტავს, რომ VoIP (Voice Over Internet Protocol) ტექნოლოგია ხალხს ერთმანეთთან კომუნიკაციის საშუალებას აძლევს
• ზოგიერთი ადამიანის სამუშაო მთლიანად ან ნაწილობრივ ჩაანაცვლა კომპიუტერმა
• მსჯელობს თუ რამდენად უწყობს ხელს პროცესების ავტომატიზაცია წარმოების პროდუქტიულობის გაზრდაზე

Examples:

• აცნობიერებს, რომ ისტ-ის საშუალებით შესაძლებელია შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირების უფრო მეტად ჩართვა საზოგადოებრივ ცხოვრებაში
• აანალიზებს შესაძლებლობებსა და შეზღუდვებს არსებულ და მომავლის ტექნოლოგიურ რესურსებზე და აფასებს მათ პოტენციალს პერსონალური, სოციალური, მთელი სიცოცხლის მანძილზე სწავლისა და კარიერული საჭიროებებისთვის
• გაიაზრებს ინფორმაციული ტექნოლოგიების მსოფლმხედველობრივ და ეკონო­მიკურ ასპექტებს

Examples:

• ამოიცნობს და ასახელებს ზოგიერთ ციფრულ მოწყობილობას მაგალითად: სამაგიდო კომპიუტერი, ნოუთბუქი, კლავიატურა, მაუსი, ყურსასმენი, მიკროფონი და ა.შ.
• უსაფრთხოების წესების დაცვით წყვეტს მარტივ ამოცანებს (მაგალითად: ნეტბუქის ელექტროენერგიით დამუხტვა, კომპიუტერის ჩართვა/ გამორთვა, გადატვირთვა, ყურსასმენების მიერთება კომპიუტერზე და ა.შ.)
• ციფრულ მოწყობილობებთან მუშაობისას პრობლემის წარმოქმნის შემთხვევაში მიმართავს სხვას (მასწავლებელს, მშობელს) დასახმარებლად
• იცის, რომ ციფრული მოწყობილობების გამოყენება ხანგრძლივი დროის განმავლობაში უარყოფითად მოქმედებს ჯანმრთელობაზე (იწვევს თვალის, მაჯისა და კიდურის არეში დაძაბულობას, ტკივილს კისრისა და ზურგის არეში, და სხვ.)

Examples:

• იყენებს ციფრულ კამერას სურათის გადასაღებად ან ვიდეოს ჩასასწერად
• ამოიცნობს და ასახელებს ციფრულ მოწყობილობებს: მაუსი, სკანერი, პრინტერი, პროექტორი და ა.შ., საუბრობს მათ გამოყენებაზე ინფორმაციის, დასასკანერებლად, ამოსაბეჭდად ა.შ.
• იცის ფლეშ მეხსიერების, კომპაქტური დისკის, მყარი დისკის, როგორც ინფორმაციის შემნახველი მოწყობილობის არსებობის შესახებ

Examples:

• ესმის ინფორმაციის შემტან-გამომტანი, დამმუშავებელი და შემნახველი მოწყობილობების მნიშვნელობა და როლი
• კომპიუტერისა და სხვა ციფრული მოწყობილობის გამოყენებისას იცავს ჯანმრთელობის უსაფრთხოების ნორმებს (სწორად იყენებს მაუსსა და კლავიატურას, იცავს კომპიუტერთან ჯდომის წესებს და ა.შ.)
• ადარებს ერთმანეთს ლოკალურ და გლობალური ქსელს, იცის მათი მუშაობის პრინციპები
• სწორად მოიხმარს ინფორმაციის შემნახველ მოწყობილობებს (მყარი დისკი, კომპაქტ დისკი, ფლეშ მეხსიერება), პროექტორს, პრინტერს, სკანერს და ა.შ. აფასებს მათ შესაძლებლობებს და მსჯელობს ამ შესაძლებლობების შესახებ
• მსჯელობს სხვადასხვა ციფრულ მოწყობილობას ან მის კომპონენტებს შორის მონაცემთა მიღება-გადაცემის ფუნქციების და ტექნიკური შესაძლებლობების შესახებ

Examples:

• ციფრულ მოწყობილობებთან მუშაობისას ცდილობს დამოუკიდებლად გადაჭრას წარმოქმნილი პრობლემა, საჭიროების შემთხვევაში მიმართავს სხვას (მასწავლებელს, მშობელს) დასახმარებლად
• კონკრეტული ამოცანიდან გამომდინარე სხვადასხვა ციფრულ მოწყობილობას შორის  აკეთებს არჩევანს (მაგ., ვებ კამერის გამოყენება ჯობია თუ ციფრული ვიდეო კამერის)

Examples:

• ადარებს კომპიუტერის, მობილურის და პლანშეტური მოწყობილობების სხვადასხვა კომპონენტის მახასიათებლებს (ეკრანის პარამეტრები, პროცესორის სწაფქმედება, მეხსიერების ზომა და ა.შ.)
• ამოიცნობს და ადარებს ქსელური სისტემების ტექნიკურ მახასიათებლებს, იცის სერვერი-კლიენტ ქსელის მუშაობის პრინციპები

Examples:

• დიაგნოსტირებას უკეთებს ციფრული მოწყობილობების ტექნიკურ მახასიათებლებს, ცვლის პარამეტრების კონფიგურაციას ამოცანის გადაწყვეტისას მათი ფუნქციონირების ოპტიმიზაციისთვის
• აკეთებს არჩევანს ინფორმაციის შემნახველი მოწყობილობებისა და ღრუბლოვანი გამოთვლითი ტექნოლოგიების გამოყენებას შორის

Examples:

• ამოიცნობს ზოგიერთ პროგრამას (ტექსტური რედაქტორი, გრაფიკული რედაქტორი და ა.შ.) და განასხვავებს მათ დანიშნულებას
• ასრულებს მოქმედებებს ფანჯრებზე, ხსნის/ხურავს პროგრამებს და ირჩევს ბრძანებებს სხვადასხვა მოქმედების შესასრულებლად
• ახდენს საგანმანათლებლო თამაშებში ნავიგაციის უნარის დემონსტრირებას

Examples:

• ახდენს ვირტუალურ გარემოში (მაგ.: ელექტრონული წიგნები, სიმულაციური პროგრამები და ვებ საიტები) ნავიგაციის უნარის დემონსტრირებას
• ირჩევს და იყენებს სხვადასხვა თამაშს/სიმულაციას: აკვირდება, აგროვებს, აწესრიგებს და აანალიზებს მონაცემებს.
• საუბრობს ზოგიერთი პროგრამის დანიშნულებაზე და იყენებს მათ ნახატის შესაქმნელად, ტექსტის დასაწერად და გასაფორმებლად, აუდიო/ვიდეო ინფორმაციის ჩასაწერად და ა.შ.

Examples:

• შეარჩევს მიზნის შესაფერის სტრუქტურას და ამ სტრუქტურის შესაფერის ციფრულ საშუალებებს. ტექსტის დასამუშავებლად იყენებს ტექსტურ რედაქტორს, გრაფიკულ რედაქტორს ნახატის შესაქმნელად, საპრეზენტაციო პროგრამას საპრეზენტაციო ფაილის შესაქმნელად, ელექტრონულ ცხრილებს დინამიური ცხრილის შესაქმნელად და ა.შ.
• აცნობიერებს ტექნიკურ მოწყობილობებსა და პროგრამულ უზრუნველყოფას შორის კავშირს
• იაზრებს ჰიპერტექსტური დოკუმენტის დანიშნულებას და სტრუქტურას

Examples:

• ცვლის ციფრული კამერის, პრინტერის, სკანერის, პროექტორის, მონიტორის დაა.შ. პარამეტრებს
• ამოიცნობს სხვადასხვა პროგრამის გამოყენებისას დაშვებულ ტიპურ შეცდომებს
• იყენებს მარტივი დიაგნოსტირების მეთოდებს პრაქტიკაში ხშირად წარმოქმნილი პრობლემების გადასაჭრელად

Examples:

• ირჩევს ელექტრონული ცხრილების პროგრამას სასწავლო პროექტის ბიუჯეტის მოდელის შესაქმნელად
• დამოუკიდებლად შეიმუშავებს სტრატეგიებს პროგრამულ უზრუნველყოფასთან დაკავშირებული პრობლემების მიზეზების აღმოსაჩენად და აღმოსაფხვრელად
• ფაილების შენახვისას ითვალისწინებს სხვადასხვა სისტემასთან თავსებადობას
• ესმის ღრუბლოვანი გამოთვლითი სისტემების დანიშნულება

Examples:

• ვებ საიტის/ბლოგის შესაქმნელად კონკრეტული მიზნიდან გამომდინარე აკეთებს სწორ არჩევანს პროგრამებსა და ონლაინ ინსტრუმენტებს შორის
• დასახული მიზნის მისაღწევად ახდენს ღრუბლოვანი გამოთვლითი სისტემების ცოდნის დემონსტრირებას, მათ ფუნქციონირებაში და პროცესებში ცვლილებების შეტანის კუთხით
• სწორად შეარჩევს და იყენებს კომპიუტერის მოწყობილობებისა და პროგრამული უზრუნველყოფის დიაგნოსტირების/ტესტირების, დრაივერის პროგრამებს
• იყენებს ციფრული ინსტრუმენტს ციფრული ინფორმაციის სასურველ ფორმატში გარდასაქმნელად

Examples:

• ინფორმაციის შესანახად იყენებს Save ბრძანებას
• პოულობს საკუთარ ნამუშევარს მასწავლებლის დახმარებით და ხსნის

Examples:

• შექმნილ/მოძიებული ინფორმაციის შენახვისას ირჩევს სისტემურ საქაღალდეს (დოკუმენტების, სურათების, აუდიო/ვიდეოების) და ფაილს არქმევს სახელს
• იყენებს ფაილის შენახვის და გახსნის სტანდარტულ ბრძანებებს Save, Save as, Open

Examples:

• ახდენს ფაილებისა და საქაღალდეების ლოგიკურ ორგანიზებას მონაცემთა ეფექტიანად შენახვის, მოძებნისა და წაკითხვის მიზნით
• მონაცემთა და ციფრული მასალის შენახვისას ადარებს და აფასებს სხვადასხვა მოწყობილობას ან/და საცავს (მყარი დისკი, ფლეშ მეხსიერება, კომპაქტური დისკი და ა.შ.). მსჯელობს ერთი მათგანის უპირატესობის შესახებ მეორესთან შედარებით
• ახდენს მონაცემების დაარქივებას, მონაცემთა ოპტიმალურად შენახვისა და დაზიანებული მონაცემების სწრაფად და მარტივად აღდგენის მიზნით
• განასხვავებს ფაილების ტიპებს და აცნობიერებს ამ ტიპების შესაბამისი ციფრული მასალის სხვადასხვა ფორმატის არსებობას
• აცნობიერებს ციფრულ მოწყობილობაში მონაცემთა შენახვის იერარქიას (მაგალითად: ფაილი, საქაღალდე) და ეფექტიანად იყენებს ამ სტრუქტურას (მაგალითად: ფაილებს აჯგუფებს საქაღალდეებში, საქაღალდეებს აჯგუფებს ქვესაქაღალ­დეებად); გააზრებულად არქმევს სახელწოდებებს სტრუქტურის ელემენტებს

Examples:

• ციფრული ინფორმაციის დასამახსოვრებლად იყენებს სანიშნეებს (favorites, bookmarks), საკვანძო სიტყვებს (tags)
• ფაილებს ინახავს სხვადასხვა ფორმატში
• აარქივებს მონაცემებს, იცავს პაროლის გამოყენებით
• მსჯელობს ციფრული მასალის სხვადასხვა ფორმატს შორის განსხვავებაზე და მონაცემთა შენახვისას შეარჩევს შესაფერის ფორმატს (მაგალითად: გრაფიკული მასალის შენახვისას: JPG, GIF, BMP; ტექსტური მასალის შენახვისას: ჩვეულებრივი ტექსტი, RTF, ფორმატირებული დოკუმენტი)

Examples:

• ქმნის და სხვებს უზიარებს ფაილებსა და საქაღალდეებს ლოკალურ ქსელში
• ინახავს და აზიარებს ინფორმაციას ღრუბლოვანი გამოთვლითი სისტემების გამოყენებით
• აქვეყნებს ინფორმაციას სხვადასხვა ონლაინ სივრცეში (ვებ საიტებზე, პორტალებზე, ფაილურ საცავებზე, ვიკი საიტებზე)

Examples:

• ქმნის შეზღუდვებს ონლაინ გარემოში მონაცემების გაზიარებისას (აზიარებს მხოლოდ წაკითხვის, კომენტირების და ა.შ. რეჟიმში)
• აზიარებს/აქვეყნებს ონლაინ რესურსს ვებზე ინტეგრირებული გაზიარების ინსტრუმენტების გამოყენებით (ვიდეო საცავიდან რესურსს აზიარებს სოციალურ ქსელში, ბლოგზე და ა.შ.)